Autor: Mirosław Kołodziej
Dwa lata temu władze PZHKA wpadły na pomysł: stawiamy na edukację i rozwój polskich hodowców koni arabskich. Pomysł bez dwóch zdań godny uwagi i pochwały. Wobec tego szybko ruszyły prace, aby przekształcić Polski Związek Hodowców Koni Arabskich w organizację pożytku publicznego – dzięki temu związek uzyskałby możliwość korzystania z odpisów od podatków czy bezpłatny dostęp do mediów publicznych, ale przede wszystkim ułatwiłby PZHKA skuteczniej edukować społeczeństwo na temat koni czystej krwi arabskiej oraz prowadzić działalność charytatywną. Pod koniec 2023 r. PZHKA oficjalnie uzyskał status OPP i faktycznie wiele się zmieniło. Rzecz jasna, na lepsze.
Ostatnie lata przyniosły wiele zmian. Po pierwsze, wybrano nowy zarząd Polskiego Związku Hodowców Koni Arabskich, co okazało się pewnego rodzaju przełomem. Pod przewodnictwem Mateusza Leniewicza-Jaworskiego, którego wspierają Tomasz Tarczyński, Magdalena Helak-Kulczyńska, Marek Błaszkiewicz i Łukasz Goździalski, Związek zaczął się intensywnie rozwijać, pozyskując nowych członków i podbijając nowe pola działalności. Największa instytucja w Polsce działająca w interesie polskich koni arabskich, zarówno na arenie krajowej, jak i za granicą, wdrożyła nową politykę komunikacji, w tym w świecie mediów społecznościowych, której celem była szersza promocja polskich konie na świecie, podkreślając sukcesy i wizję ich hodowców. Wszystko to bez wsparcia ze strony instytucji i organów państwa, wyłącznie ze składek członkowskich i przy wsparciu darczyńców i sponsorów.
Nowy rozdział
Pierwszy kurs zorganizowany przez PZHKA odbył się na przełomie września i października 2023 roku i można powiedzieć, że był to jeden z ostatnich punktów do odhaczenia, aby uzyskać status OPP. Wcześniej tego roku Związek zorganizował bardzo udaną aukcję charytatywną na rzecz Przyjaznego Domu podczas All-Polish Arabian Horse Championship w Tarnowie. Przyjazny Dom to tzw. „placówka opiekuńczo- wychowawcza” dla dzieci z Tarnowa i okolic. Wystarczyło pół godziny po zakończeniu ostatniej klasy kwalifikacyjnej do czempionatów, aby zebrać 76.500 zł. Nasi członkowie, Rodzina Rzepków, właściciele Klikowa Arabians, po pokazie zaprosili dzieci do swoich stajni, aby pokazać im konie arabskie z bliska. W tym roku powtórzyliśmy aukcję i zebraliśmy 90.500 zł dla Słonecznego Domu, kolejnej placówki, która otacza opieką dzieci w potrzebie, i tę działalność na rzecz najmłodszych będziemy kontynuować w nadchodzących latach.
Ubiegłoroczna edycja All-Polish Arabian Horse Championship również okazała się sukcesem. Przed COVID-em pokaz ten organizował Stanisław Redestowicz w Radomiu jako Ogólnopolski Czempionat Koni Arabskich. Był to popularny Narodowy Pokaz Klasy B gromadzący dużą część polskiej społeczności hodowców koni czystej krwi na weekend pełen relaksu i zabawy w dobrym towarzystwie. Reaktywacja lubianego pokazu była wyzwaniem zarazem ambitnym i ryzykownym, ale już w starożytnym Rzymie ludzie wiedzieli, że „szczęście sprzyja odważnym”. A skoro o szczęściu mowa, to los sprzyjał przedsięwzięciom związku – nie ma co do tego wątpliwości… Jednym z sędziów na tym pokazie była Bérengère Fayt z Faber Arabians, hodowczyni i sędzia z ogromną wiedzą o koniach arabskich. Kiedy akurat nie sędziuje na jakimś pokazie ani nie opiekuje się końmi w swoich stajniach, podróżuje po świecie jako mentorka i nauczycielka. W tym roku była dla przykład gościem honorowym na pierwszym w historii pokazie koni arabskich w Słowenii, zorganizowanym przez przyjaciół polskiej hodowli czystej krwi z Vineyard Arabians, czyli rodzinę Vrančič.
Kuj żelazo, póki gorące
Od razu po tarnowskim pokazie Bérengère została poproszona, aby podzieliła się swoją wiedzą, doświadczeniem i pasją z polskimi hodowcami. Jesienią doszło do spotkania w Stadninie Koni Arabskich Grabów nad Pilicą. Był to pierwszy z kursów organizowanych przez PZHKA po otwarciu nowego rozdziału. Kurs Sędziowski, dla członków DC oraz Seminarium Hodowlane, na których Bérengère wraz z Tomaszem Tarczyńskim, Farhangiem Fazelim i Mariuszem Liśkiewiczem byli instruktorami, to był strzał w dziesiątkę. Kilka osób, które brały w nich udział, zakończyło już probacje jako sędziowie, inni wybrali ścieżkę DC. Jesteśmy z nich bardzo dumni, bo widujemy ich na pokazach w Polsce i Europie.
Związek w tej dziedzinie nadal był jednak “nowicjuszem”, mimo że wiele lat temu organizował podobne wydarzenia. Jednak w nowej rzeczywistości nic nie jest tak proste, jak mogłoby się wydawać. Błędem byłoby jednak spoczywać na laurach, ponieważ związkowi udało się zidentyfikować niemal nienasycony głód wiedzy! Toteż postanowił kontynuować swoje wysiłki, szukając na całym świecie najlepszych i najciekawszych nauczycieli.
Jak wszyscy wiemy, araby to nie tylko konie pokazowe. Fakt, są piękne, ale i ODWAŻNE. Dlatego tak wielu z nas uczęszcza na wyścigi, bierze udział w rajdach sportowych lub jeździ konno – wypoczynek, zabawa, przyjemność, rekreacja (a od czasu do czasu odrobina hazardu). Logiczne zatem było, że czas na kurs ujeżdżenia. Związek zaprosił Agnieszkę Kolek-Kowieską, „absolwentkę” Stadniny Koni w Janowie Podlaskim i utalentowaną amazonkę, która ma na koncie liczne nagrody wygrane ze swoimi podopiecznymi, aby wcieliła się w rolę nauczycielki na kolejnym kursie pod egidą PZHKA. Zgodziła się i zeszłej wiosny trenowała grupę młodych adeptek tajemnej sztuki ujeżdżenia. Niektóre z nich nie tylko brały udział – ale wygrywały! – w Mistrzostwach Europy Arabskich Koni Sportowych w Wiener Neustadt, Mistrzostwach Polski i innych imprezach sportowych. Edukacja niewątpliwie popłaca.
Następnie odbył się kurs DC, który poprzedził tegoroczną edycję All-Polish Arabian Horse Championship. Tym razem w role nauczycieli wcielili się Janet Court i Nils Ismer, ale co najważniejsze, po raz pierwszy w swojej historii związek zorganizował kurs o zasięgu międzynarodowym. Wzięła w nim udział brać uczniowska nie tylko z Polski, ale także Włoch i Danii, a nawet Kuwejtu i Australii! Ale i kurs był o wiele bardziej złożony i o zdecydowanie wyższym poziomie trudności, ponieważ część praktyczna trwała dwa dni – tyle samo, co teoria. Dokładnie tak: dwa dni w palącym słońcu, harując jako uczniowie Janet, Nilsa i Farhanga, którzy dołączył do nich, aby pomóc im okiełznać ogromną grupę studentów. Po czterodniowym kursie, z szerokim uśmiechem na twarzy, Janet wypowiedziała dwa magiczne słowa: „Wszyscy zdali”. Duma!
Sięgaj do gwiazd
Wiadomość, że Polski Związek Hodowców Koni Arabskich organizuje międzynarodowe kursy dla hodowców koni czystej krwi i osób związanych z tą arcyciekawą branżą, odbiła się szerokim echem na świecie. Tej jesieni, po niezliczonych zapytaniach, związek zorganizował kolejny kurs sędziowski i Seminarium Hodowlane, tym razem w Klikowa Arabians. Pod Tarnów przybyło 25 studentów z całej Polski, ale także z Iranu i delegacja z naszego zaprzyjaźnionego Związku Hodowców Koni Arabskich ze Szwecji, Svenska Arabhästföreningen. To były dwa bardzo intensywne dni wypełnione tak dużą ilością wiedzy, że choć zajęcia rozpoczynały się wcześnie rano, ledwo starczyło czasu, aby zrealizować program kursu w całości.
Lista wykładowców była równie imponująca: Scott Benjamin, Allan Preston, Kathleen Ohlsson, Antonia Bautista, Łukasz Goździalski i Tomasz Tarczyński. Zastanów się, drogi Czytelniku, kiedy ostatni raz aż sześciu nauczycieli zabrało Cię na edukacyjną eskapadę do krainy arabów w jeden weekend? Jeśli myślisz, że to musiał być szalony eksperyment, masz absolutną rację. Ale jak wiemy „audentes Fortuna iuvat”. Kurs rozpoczął się od podstaw samych podstaw, bo nauczyciele cofnęli się do czasów prehistorycznych i historię koni zaczęli omawiać od uroczego Eohippusa, pra-koniowatego żyjącego 50 milionów lat temu w gęstych lasach, który był zaledwie wielkości współczesnego lisa. Następnie omówione zostały kwestie związane z anatomią współczesnych koni. Analizie poddane zostały wszystkie główne części ciała po kolei. Choć momentami rozmowa schodziła na najdrobniejsze szczegóły, kursanci i tak mieli dodatkowe pytania… Omówiony został także typ konia czystej krwi arabskiej, ewolucja tej zachwycającej rasy na przestrzeni wieków, najczęstsze i najpowszechniejsze wady postawy, wszystkie prawidłowe chody, a także wybrane najsłynniejsze araby, które stąpały dumnie po arenach pokazowych w ciągu ostatnich kilku dekad. Ostatnim punktem części teoretycznej było: jak sędziować, jak punktować, na co zwracać szczególną uwagę i dlaczego. Kurs trwał „zaledwie” 18 godzin, a niezmordowani wykładowcy odpowiadali na każde pytanie i rozwiewali wszelkie wątpliwości, jakie mieli ich uczniowie, na przykład przeprowadzając ich krok po kroku przez proces oceniania.
To, co na uczniach zrobiło nie mniejsze wrażenie, to prywatne, czasami niemal intymne, spostrzeżenia i doświadczenia, którymi dzieliła się z nimi kadra nauczycielska. Kathleen, Antonia i Łukasz opowiedzieli im historie swojego życia, jak odkrywali konie arabskie, ich pierwsze przygody w świecie czystej krwi, jak realizowali swoje marzenia i ambicje z czasów dzieciństwa i nastoletniości – oraz jak to wpłynęło na ich decyzje jako dorosłych hodowców. Opowiadali o swoich sukcesach, błędach, koniach, z których są dumni, o tym, czego osobiście poszukują w koniach. Podzielili się czymś niesamowicie ulotnym i nieuchwytnym, czego nie sposób znaleźć w choćby najlepszym podręczniku akademickim. A gdy dzielili się tymi szczególnymi wspomnieniami, na sali zapadała przysłowiowa cisza jak makiem zasiał, a wszyscy chłonęli każde wypowiedziane słowo.
Po tym wszystkim nadeszła część praktyczna. Ktokolwiek myślał, że sędziowanie jest łatwe, boleśnie się rozczarował, a przynajmniej został odarty ze złudzeń, że nie jest to zbyt wielkie wyzwanie. Rodzina Państwa Rzepków osobiście wyselekcjonowała grupę koni ze swoich stajni, wśród nich ogiera Prometeusz, urodziwego syna legendarnej Pianissimy po FA El Shawan. Kursanci otrzymali kilka różnych arkuszy sędziowskich, z których największy miał aż 24 punkty do oceny, i zabrali się do pracy. Po ocenach w klasach przyszedł czas na czempionat, aby mogli w pełni sprawdzić swoją wiedzę i umiejętności, a po wszystkim przekazali wypełnione arkusze Tomaszowi Tarczyńskiemu. Następnie odbył się egzamin pisemny. Biada tym, którzy nie słuchali pilnie, co było mówione podczas kursu… Niemniej wygląda na to, że probacje w przyszłym roku rozpocznie kolejna grupa osób, tak więc – jak to się mówi – dobra robota!
Na tym nie koniec!
Edukacja jest jednym ze statutowych celów PZHKA, do którego Związek podchodzi priorytetowo. Ten głód wiedzy nie zniknie, a nawet najlepsze filmy nie zastąpią stacjonarnego kursu, podczas którego można do woli zadawać pytania hodowcom i sędziom, którzy zjedli zęby na pokazach i hodowli, jednocześnie wymieniając się uwagami z kolegami i koleżankami ze świata koni czystej krwi. Na przyszły rok przewidziane są kolejne kursy i ponownie poprowadzą je najlepsi z najlepszych wykładowców i praktyków.
Uwaga na koniec: koniecznie zarezerwujcie sobie datę 5-6 lipca 2025! Sukces dwóch dotychczasowych edycji tarnowskiego pokazu organizowanego jak B-National sprawił, że związek postanowił przenieść pokaz na wyższy poziom… W przyszłym roku odbędą się dwa pokazy w mieście książąt Sanguszków: B International i European. Więcej szczegółów niebawem, ale już teraz zapraszamy na najbardziej spektakularne wydarzenie w świecie koni arabskich, strategicznie zorganizowane pomiędzy dwoma europejskimi etapami Global Champions Arabian Tour 2025. Liczymy, że i w Polsce będziemy mieli przyjemność podziwiać najlepsze konie z Polski, całej Europy, a może i dalszych zakątków świata. Oj, będzie się działo.
